Gujarat Board Textbook Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 2 आकाशः पतति

Gujarat Board GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 2 आकाशः पतति Textbook Exercise Important Questions and Answers, Notes Pdf.

Gujarat Board Textbook Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 2 आकाशः पतति

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit आकाशः पतति Textbook Questions and Answers

आकाशः पतति Exercise

1. Pronounce the following words orally :
નીચેના શબ્દોનું મોટેથી ઉચ્ચારણ કરો :
शशकः, भीतः, वानरभ्रातः, आगच्छति, अनुगच्छति, वृक्षसमीपम्
Answer:
(With the help of your Sanskrit teacher pronounce each word clearly and loudly thrice.)

(તમારા સંસ્કૃત શિક્ષકના માર્ગદર્શન હેઠળ આ શબ્દોનું ત્રણ વાર સ્પષ્ટ અને શુદ્ધ ઉચ્ચારણ કરો.)

2. Look at the picture in ‘A’ and their names in ‘B’. Then join them properly:
(અ) જોડકાં જોડો

Answer:

1. शशकः
2. वानरः
3. सिंहः
4. शृगालः
5. वृक्षः

(B) Look at the picture in ‘A’ and their names in ‘B’. Then join them properly:
(આ) જોડકાં જોડો :

Answer:

1. शशकः शयनं करोति।
2. वानरः अनुधावति।
3. पर्णं पतति।
4. शृगालः आगच्छति।
5. सिंहः वदति।
6. सिंहः आगच्छति।

Activity प्रवृत्तिः

1. Sit in a group and have model reading of Katha.
   જૂથમાં બેસી કથાનું આદર્શ પઠન કરો.
2. Wearing mask enact ‘Katha’.
   મહોરાં પહેરી કથાને અભિનય સાથે રજૂ કરો.
3. Find other Sanskrit ‘Kathas’ with pictures and read them.
   અન્ય સંસ્કૃત ચિત્રકથાઓ શોધો અને વાંચો.

Sanskrit Digest Std 6 GSEB आकाशः पतति Important Questions and Answers

1. Answer the following questions in Sanskrit :

प्रश्न 1.
शशकः कुत्र निवसति?
उत्तर:
एकं वनम् अस्ति। तत्र शशक: निवसति।

प्रश्न 2.
कः शयनं करोति?
उत्तर:
शशकः शयनं करोति।

प्रश्न 3.
किम् पतति?
उत्तर:
पर्णं पतति।

प्रश्न 4.
कः भीतः भवति?
उत्तर:
शशकः भीतः भवति।

प्रश्न 5.
शशकः शृगालं किं वदति?
उत्तर:
शशकः शृगालं वदति “शृगालभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।”

प्रश्न 6.
शशकः वानरं किं वदति?
उत्तर:
शशकः वानरं वदति – “वानरभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।”

प्रश्न 7.
सिंहः कस्य अनुगच्छति?
उत्तर:
सिंहः शशकस्य अनुगच्छति।

प्रश्न 8.
शशकः कुत्र आगच्छति?
उत्तर:
शशकः वृक्षसमीपम् आगच्छति।

2. Answer each of the following questions in one sentence in English :

Question 1.
Where does the rabbit live ?
Answer:
The rabbit lives in a jungle.

સસલું એક વનમાં રહેતું હતું.

Question 2.
Why does the rabbit get frightened ?
Answer:
A leaf falls from a tree and so the rabbit gets frightened.

ઝાડ પરથી પાંદડું પડે છે એટલે સસલું ભયભીત થઈ જાય છે.

Question 3.
What does the rabbit say to the fox?
Answer:
The rabbit says to the fox, “Brother fox, run. The sky is falling !”

સસલું શિયાળને કહે છે, “શિયાળભાઈ, દોડો. આકાશ પડે છે!”

Question 4.
What does the rabbit say to the monkey?
Answer:
The rabbit says to the monkey, “Brother monkey, run; the sky is falling !”

સસલું વાંદરાને કહે છે, “વાંદરાભાઈ, દોડો. આકાશ પડે છે!”

Question 5.
Who runs behind the frightened rabbit ?
Answer:
The fox and the monkey runs behind the frightened rabbit.

ડરેલા સસલાની પાછળ શિયાળ અને વાંદરો દોડે છે.

Question 6.
What does the lion say to the rabbit ?
Answer:
The lion says to the rabbit, “Is the sky falling? Where is (it) falling ?”

સિંહ સસલાને કહે છે, “આકાશ પડે છે શું? ક્યાં પડે છે?”

Question 7.
Who comes near the tree ?
Answer:
The rabbit comes near the tree.

સસલું ઝાડની પાસે આવે છે.

Question 8.
After coming near the tree, what does the lion say to the rabbit ?
Answer:
After coming near the tree, the lion says to the rabbit, “Where is the sky falling ?”

ઝાડની પાસે આવીને સિંહ સસલાને કહે છે, “ક્યાં પડે છે આકાશ?”

Question 9.
What does the lion do as the rabbit does not say anything?
Answer:
As the rabbit does not say anything, the lion laughs.

સસલું કાંઈ પણ બોલતું નથી ત્યારે સિંહ હસે છે.

Question 10.
Who runs away?
Answer:
The rabbit runs away.

સસલું ભાગી જાય છે.

3. Find the correct option from the given options to answer each of the following questions :

Question 1.
Where does the rabbit live ?
A. in cage
B. in jungle
C. in house
D. in 200
उत्तर:
B. in jungle

Question 2.
Why is the rabbit running ?
A. Because the fox is comin
B. Because the monkey is comin
C. Because the lion is coming.
D. When the leaf falls, it is frightened.
उत्तर:
D. When the leaf falls, it is frightened.

Question 3.
What does a rabbit tell to the fox ?
A. “Run, the sky is falling !”
B. “Run, a monkey is coming.”
C. “Run, a tiger is coming.”
D. “Run, a lion is coming.”
उत्तर:
A. “Run, the sky is falling !”

Question 4.
Which rabbit is running ?
A. Happy
B. Frightened
C. Wise
D. Angry
उत्तर:
B. Frightened

Question 5.
What does a lion speak after hearing a rabbit ?
A. “Where is the sky falling ?”
B. The monkey is comin
C. “Where is the leaf falling?”
D. “Where is the fox falling ?”
उत्तर:
A. “Where is the sky falling ?”

Question 6.
कः धावति?
A. शशक:
B. सिंहः
C. पर्णम्
D. आकाशः
उत्तर:
A. शशक:

Question 7.
वृक्षात् किं पतति?
A. शृगालः
B. वानरः
C. पर्णम्
D. आकाशः
उत्तर:
C. पर्णम्

Question 8.
शशकः शयनं करोति।’ Translate in English.
A. The rabbit is runnin
B. The rabbit is sleepin
C. The rabbit is frightened.
D. None of these.
उत्तर:
B. The rabbit is sleeping.

Question 9.
“सिंहभ्रातः, धावतु आकाशः पतति।” एतत् वाक्यं कः वदति?
A. वानरः
B. शृगालः
C. सिंहः
D. शशकः
उत्तर:
D. शशकः

Question 10.
“कुत्र पतति आकाशः?” एतत् वाक्यं कः वदति?
A. शशकः
B. शृगालः
C. सिंहः
D. वानरः
उत्तर:
C. सिंहः

4. Fill in the blanks with proper words :

1. ………………………….. पतति।
2. शृगालः …………………………..।
3. ………………………….. धावतु, आकाशः
4. सिंहः वदति – ‘आकाशः ………………………….. वा? ………………………….. पतति?’
5. शशकः वृक्षसमीपम् …………………………..
6. ………………………….. शशकः धावति।

उत्तर:

1. पर्णं / पर्णम्
2. आगच्छति
3. वानरभ्रातः, पतति
4. पतति, कुत्र
5. आगच्छति
6. भीत:

5. Translate the following sentences in Sanskrit :

1. The rabbit is runnin
2. The leaf is fallin
3. The monkey is comin
4. The rabbit is speakin
5. The sky is fallin
6. Brother fox, Run, the sky is fallin
7. The monkey is also running behind.

Answer:

1. शशकः धावति।
2. पर्णं पतति।
3. वानरः आगच्छति।
4. शशकः वदति।
5. आकाशः पतति।
6. शृगालभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।
7. वानरः अपि अनुधावति।

6. Find out the true meaning of the following Sanskrit words from the alternatives given against them :

1. भीतः Frightened / wall
2. शशकः Fox/Rabbit
3. कुत्र Why/ Where
4. धावतु Wash /Run
5. पलायनम् – Run away / Return
6. वदति Goes/Speaks
7. भ्रातः Brother / Likes
8. शयनम् Is sleeping / Is keeping quite

Answer:

1. Frightened
2. Rabbit
3. Where
4. Run
5. Run away
6. Speaks
7. Brother
8. Is sleeping

7. write Sanskrit word of the English words given below :

1. Forest
2. Rabbit
3. Leaf
4. Fox
5. Is falling
6. Is running behind
7. Why
8. Monkey

Answer:

1. वनम्
2. शशकः
3. पर्णम्
4. शृगालः
5. पतति
6. अनुधावति
7. किमर्थम्
8. वानरः / कपिः

8. Find out the true similar words of the Sanskrit words given below :

1. पर्णम् – पल्लवम्, पत्रम् / प्रस्तावः
2. वानरः – कपिः / करिः
3. आकाशः – सकाशम् / नभः
4. वृक्षः – प्रभ / तरुः, द्रुमः
5. सिंहः – शयनः / मृगराजः
6. वदति – गच्छति / कथयति
7. वनम् – अरण्यम् / आसनम्
8. समीपम् – सामीप्यम् / सकाशम्

Answer:

1. पल्लवम्, पत्रम्
2. कपिः
3. नभः
4. तरुः, द्रुमः
5. मृगराजः
6. कथयति
7. अरण्यम्
8. सकाशम्

9. Rewrite the following sentences according to the sequence of events in the story :

1. “वानरभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।”
2. शृगालः अनुधावति।
3. शशकः भीतः भवति।
4. सिंहः वदति, “किमर्थं धावति?”
5. एकं वनम् अस्ति।

Answer:

1. एकं वनम् अस्ति।
2. शशकः भीतः भवति।
3. शृगालः अनुधावति।
4. “वानरभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।”
5. सिंहः वदति, “किमर्थं धावति?”

10. Translate the following Paragraph into English:
एकं वनम् अस्ति। तत्र शशकः निवसति। शशकः शयनं करोति। पर्णं पतति। शशकः भीतः भवति।

(Note : The students will write from the Navneet in their notebook in legible writing.)

(નોંધઃ વિદ્યાર્થીઓ નવનીતમાં જોઈને સુવાચ્ય અક્ષરે પોતાની નોંધપોથીમાં ભાષાંતર લખશે.)

11. Fill in the blanks by creating a proper form of a verb given in the bracket :
उदाहरणम् :

• शशकः वनं ………………”। (नि + वस्)
  शशकः वनं निवसति।

1. पर्णं ………………………………………”। (पत्)
2. शशकः भीतः ………………………………………”। (भव)
3. शृगालः ………………………………………”। (आ + गच्छ)
4. शृगालः ………………………………………। (अनु + धा)
5. सिंहः ………………………………………। (वद)
6. शशक : ………………………………………। (गच्छ)
7. सिंहः ………………………………………। (हस्)

Answer:

1. पतति
2. भवति
3. आगच्छति
4. अनुधावति
5. वदति
6. गच्छति
7. हसति

12. Write ‘आम्’ against true sentence and ‘न’ against false sentence given below :

1. शशकः वने निवसति।
2. शृगालः भीतः भवति।
3. वानरः आगच्छति।
4. आकाशः वर्षति।
5. सिंहः पलायनं करोति।
6. शशकः किमपि न वदति।

उत्तर:

1. शशकः वने निवसति। [आम्]
2. शृगालः भीतः भवति। [न]
3. वानरः आगच्छति। [आम्]
4. आकाशः वर्षति। [न]
5. सिंहः पलायनं करोति। [न]
6. शशकः किमपि न वदति। [आम्]

13. Write down, who says to whom the following sentences :

1. “शृगालभ्रातः धावतु, आकाशः पतति।
2. “किमर्थं धावति?”
3. “सिंहभ्रातः, धावतु आकाशः पतति।
4. “कुत्र पतति आकाश:?”

Answer:

1. The rabbit says to the fox.
2. The lion says to the rabbit.
3. The rabbit says to the lion.
4. The lion says to the rabbit.

आकाशः पतति Summary

Glossary : आकाश: the sky. पतति falls (is falling). वनम् forest, jungle. अस्ति is. तत्र there. शशकः a rabbit. निवसति – lives, stays. शयनम् करोति sleeps (is sleeping).

Translation : There is a forest. A rabbit lives there. The rabbit is sleeping.

અનુવાદઃ એક વન હતું. ત્યાં (એક) સસલું રહે છે. સસલું સૂતું હોય છે.

Glossary : पर्ण (पर्णम्) a leaf. भीत: frightened. भीत: भवति gets frightened.

Translation: A leaf falls. The rabbit gets frightened.

અનુવાદઃ (વૃક્ષ પરથી) પાંદડું પડે છે. (ત્યારે) સસલું ડરી જાય છે.

Glossary : धावति runs. शृगालः a fox. आगच्छति comes.

Translation : The rabbit su runs ((starts) running). A fox comes (there).

અનુવાદઃ સસલું દોડે છે. શિયાળ આવે છે.

Glossary : वदति – says. शगालभ्रात: – brotherfox. धावतु (you) run. अनुधावती – runs
behind.

Translation : The rabbit says, “Brother fox, run; the halim sky is falling !” The rabbit runs, the fox is running after (the rabbit).

અનુવાદ: સસલું બોલે છે, “શિયાળભાઈ, દોડો; આકાશ પડે છે !” સસલું દોડે છે, શિયાળ (તેની) પાછળ દોડે છે.

Glossary : वानरः a monkey. वानरभ्रात: brother monkey.

Translation: A monkey is coming (there). The rabbit says, “Brother monkey, run; the sky is falling !”

અનુવાદઃ વાંદરો આવે છે. સસલું બોલે છે, “વાંદરાભાઈ, દોડો; આકાશ પડે છે!”

Glossary : भीत: शशकः the frightened rabbit. अनुधावति is running behind. अपि – also.

Translation : The frightened rabbit runs. The fox is running behind. The monkey is also running behind (it).

અનુવાદ: ડરેલું સસલું દોડે છે. શિયાળ પાછળ દોડે છે. વાંદરો પણ પાછળ દોડે છે.

Glossary : सिंह : a lion, king of the jungle. शशकः a rabbit. किमर्थ (किमर्थम्) why, what for.

Translation : A lion is coming (there). The lion says, “Why are (you) running ?”

Glossary : सिंहभृताः – brother lion. पतति वा?? is it falling ? कुत्र – where.

Translation : The rabbit says, “Brother lion, run; the sky is falling!” The lion says, “Is the sky falling? Where is it falling ?”

Glossary: अनुगच्छति – follows.

Translation: The rabbit is goin The lion is following (it).

Glossary : वृक्षसमीपम् near the tree. कुत्र पतति? where is (it) falling ? किमपि – anythin हसति laughs.

Translation : The rabbit is coming near the tree. The lion says, “Where is the sky falling ?” The rabbit does not say anythin The lion laughs.

અનુવાદઃ સસલું ઝાડની પાસે આવે છે. સિંહ બોલે છે, “ક્યાં પડે છે આકાશ?” સસલું કાંઈ પણ બોલતું નથી. સિંહ હસે છે.

Glossary: पलायनं (पलायनम्) act of running away. पलायनं करोति is running away.

Translation: The rabbit is running away.

અનુવાદઃ સસલું ભાગી જાય છે.